Zeeschatten

Zo nu en dan toont de tv-zender National Geographic gebronsde zeelieden die, op zoek naar gezonken schatten, de werelzeeën afstruinen. Over het algemeen zijn het avonturiers met een maritieme achtergrond die zich met deze risicovolle bezigheid inlaten. Niet alleen fysiek staan zij onder water voortdurend aan gevaar bloot, ook financieel blijft het een riskante onderneming.

Pas wanneer het scheepswrak is gelocaliseerd en de lading is opgevist zal blijken of de zoektocht lucratief is geweest. Wanneer dit het geval is geeft het verkrijgen van autorisatiepapieren voor de berging nog wel eens problemen. De autoriteiten van het land waar het wrak zich bevindt willen dan het liefst de kostbaarheden zelf boven water halen.

Voor de kust van Indonesië, om precies te zijn: nabij de Mentawai-eilanden, hebben duikers een 17de- eeuws VOC-schip ontdekt waar zij waardevolle spullen hopen te vinden. Uitzonderlijk is die ontdekking niet omdat de zee rond de eilanden van oudsher een kruispunt is van internationale handel. Vorig jaar bracht een tsunami vier wrakken dichter aan de oppervlakte, waaronder het VOC-schip.

Dat tegenwoordig lokale vissers zich ook bezighouden met het opduiken van gezonken scheepsladingen is niet verwonderlijk. Door de komst van buitenlandse trawlers zijn hun verdiensten enorm teruggelopen. Uiteraard worden zij hierin belemmerd door historici en archeologen, die de spullen het liefst onder water willen bestuderen. Hierin krijgen de wetenschappers bijval van de VN-organisatie Unesco.

Maar waar de vissers het meest last van hebben zijn de militairen en politiemensen. Deze machtswellustelingen confisceren doodleuk de gevonden antiquiteiten om ze later zelf aan buitenlandse geinteresseerden te verkopen.

Dit soort praktijken passen zij ook toe wanneer ze de hand weten te leggen op verboden handelswaar, zoals zelfgestookte jenever en illegaal gekapt hout.

Dat hier weinig tegen opgetreden wordt komt doordat de bevolking te bang is om zaken als deze aan te geven.